— मोहनविक्रम सिंह
नेकाभित्र नेतृत्व नयाँ पुस्तामा हस्तान्तरण हुनुपर्छ भनेर एउटा अभियान नै चलिरहेको छ । त्यसको लागि महासमितिको बैठक र महाधिवेशनको समेत माग भइरहेको छ । त्यो अभियान एकैसाथ सही र गलत दुवै छ । अहिलेको नेतृत्वमा परिवर्तनको प्रश्नले निर्णयार्थक महत्व राख्दछ । त्यसका कारणले नै चुनावमा नेकाको ठूलो हार भयो । वर्तमान नेतृत्वको विरोध गर्ने नयाँ पुस्ताले नेतृत्वको कार्यशैलीको कारणले नै चुनावमा त्यसको हार भएको बताएका छन् । कार्यशैली एउटा पक्ष हो । तर त्यो एक मात्र वा मुख्य पक्ष होइन, मुख्य पक्ष नीति हो । अहिलेको नेतृत्वको नीति नै गलत छ, त्यसकारण मुख्य रूपले त्यो नीतिका कारणले नै त्यसको चुनावमा हार भएको हो । नेकाको नेतृत्वमा परिवर्तन हुनुपर्छ भनेर अभियान चलाउने पक्षले अहिले नेकाको नेतृत्वले अपनाएको नीतिमा नै परिवर्तन हुनुपर्छ भन्ने कुरा उठाइरहेको छैन । त्यसकारण उनीहरूको अभियानको मूल चरित्र र अभिप्राय नै गलत छ । नेकाले आफ्नो सम्पूर्ण इतिहासमा कुन प्रकारको नीति अपनायो र कुन प्रकारको भूमिका खेल्यो रु अहिले हामी त्यो कुराको चर्चा गर्नपट्टि लाग्दैनौँ । यहाँ हामीले आफूलाई माओवादी केन्द्रसँग गठबन्धन गरेर सत्तामा पुगेपछि त्यसले अपनाएका नीतिहरूको चर्चासम्म नै आफूलाई सीमित राख्ने छौँ । त्यसले अपनाएको त्यस प्रकारको नीतिको मुख्य पक्ष हो ः भारतपरस्त नीति । त्यसले तराईमा चलिरहेको राष्ट्रिय विखण्डनको आन्दोलनप्रति सम्झौतपरस्त नीति अपनायो । त्यस सिलसिलामा संसदमा प्रस्तुत गरिएको दोश्रो संविधान संशोधन विधेयक विशेष रूपले उल्लेखनीय छ । त्यसका त्यस प्रकारका कार्यहरूबाट त्यो देशको राष्ट्रियताको विरुद्ध उभिने शक्ति हो भन्ने कुरा प्रष्ट भयो । भारतीय निर्देशनमा चीनसितको सम्बन्धको विस्तार गर्ने नीतिमा बाधा हाल्ने नीतिका कारणले पनि त्यसको छवि धेरै धमिलो भएको थियो । माआवादी केन्द्र पनि नेकाको त्यस प्रकारको व्यवहारसित मुछिएर वद्नाम भएको थियो । नेकासितको गठबन्धनबाट अलग भएपछि र दोश्रो संविधान संशोधन विधेयकका विरुद्ध महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको एमालेसित गठबन्धन गरेपछि त्यसको पहिलेको बदनामी धेरै नै पखालियो । प्रधानन्याधिशका विरुद्धको महाभियोगको प्रस्ताव, आइजीपी प्रकरण, चरम प्रकारको भ्रष्ट र नोकरशाही कार्यपद्धति, पहिले राजासित साँठगाँठ गरेको इतिहास, त्यो सङ्गठनभित्र बढेका राजापरस्त, हिन्दू राष्ट्र पक्षपाति विचारहरू आदिका कारणले पनि नेकाका विरुद्धको जनमतले देशव्यापी रूप लिएको थियो । यी सबैमाथि जोडियो ः नेकाको नेतृत्वले आफ्नै पार्टीभित्र अपनाएको अप्रजातान्त्रिक वा अधिनायकवादी कार्यशैली । त्यसरी शेरबहादुरको कार्यशैली उनको सम्पूर्ण नीति वा भूमिका एउटा गौण र सहायक पक्ष मात्र हो । तर अहिले नेकाभित्रको नयाँ पुस्ताले देउवाले अपनाएको त्यो गौण पक्षको मात्र विरोध गरेर नेतृत्वमा परिवर्तन गर्न खोज्दैछन् । त्यो अवस्थामा सम्भवतः उनीहरू अहिलेको नेतृत्वलाई बदलेर नेतृत्वमा पुग्न सफल होलान्— तर त्यो पनि निश्चित छैन, तर देउवाको सम्पूर्ण नीति वा राजनीतिक पक्षमा परिवर्तन गर्ने उनीहरूले उद्देश्य राख्दैनन् र उनीहरूको वर्गीय राजनीतिक चरित्रले गर्दा उनीहरूका लागि त्यो सम्भव पनि छैन । वास्तवमा उनीहरूको सङ्घर्ष देउवाले अपनाएको नीतिमा परिवर्तनका लागि होइन पनि । त्यो खालि नेतृत्वको लागि मात्र सङ्घर्ष हो । एमालेको उदाहरण पनि हाम्रा अगाडि छ । त्यसले ७० वर्षको उमेरपछि नेतृत्वमा बस्न नपाइने नियम बनाएको छ । त्यस अनुसार त्यसका कैयौँ पूराना नेताहरू विस्थापित भएका छन् वा हुने क्रममा छन् । कुनै व्यक्ति कति उमेर पुग्दासम्म नेतृत्वमा रहने वा त्यसबाट हट्ने रु उमेरको आधारमा त्यस प्रकारको कुनै सीमा बाँध्नुलाई सही भन्न सकिन्न । कुनै व्यक्तिको उमेर ७० वर्षभन्दा धेरै कम भए पनि ऊ निष्कृय हुन्छ, शारिरिक दृष्टिकोणले अस्वस्थ भएर काम गर्न अक्षम हुन्छ । उसका नीतिहरू गलत हुन्छन् वा पार्टीको कुनै तहको कमिटिको उसमाथिको विश्वास खतम हुन्छ भने त्यस प्रकारका व्यक्तिहरूलाई पार्टी नेतृत्वबाट हटाउनु पर्ने आवश्यकता हुन्छ । तर पहिले उल्लेख गरिएका कमजोरीहरू देखा परेको अवस्थामा बाहेक कुनै व्यक्तिको उमेर धेरै भए पनि ऊ नेतृत्वमा रहिरहन सक्दछ र त्यो अवस्थामा उमेरको हिसाव गरेर मात्र नेतृत्वबाट हटाउने नीतिलाई सही भन्न सकिन्न । कम्युनिष्ट आन्दोलनकै कुरा गरौँ, माक्र्स, एङ्गेल्स, लेनिन, स्तालिन, माओ, होचि मिन्ह र संसारका धेरै कम्युनिष्ट नेताहरूका उदाहरणहरू हाम्रा अगाडि छन् । ती उदाहरणहरूबाट प्रष्ट हुन्छ, एमालेले निर्णय गरेको ७० वर्षको नियमले अन्तर्राष्ट्रिय कम्युनिष्ट आन्दोलनको पद्दतिसित कतै पनि मेल खान्न । त्यो नियमले खालि नयाँ पुस्ताका मानिसहरूको नेतृत्वमा पुग्ने महत्वाकांक्षालाई मात्र प्रतिविम्बित गर्दछ । स्वयम् पूर्व माले वा एमालेभित्र पनि ७० वर्षको उमेर नपुग्दै कैयौँ नेताहरूलाई नेतृत्वबाट हटाइएका उदाहरणहरू पनि छन् । निश्चय नै, पूरानो पिंढी सँधै नेतृत्वमा बसिरहन सक्दैन । बृद्ध भएर काम गर्न अशक्त भएपछि वा मृत्युका कारणले पूरानो पुस्ता नेतृत्वबाट हट्नै पर्दछ र त्यो ठाउँ नयाँ पुस्ताले लिनै पर्दछ । त्यो प्राकृतिक नियम नै हो । त्यसलाई हामीले रोक्न सक्दैनौँ । तर नयाँ पुस्तामा नेतृत्वको हस्तान्तरणले मात्र, कमसेकम, कम्युनिष्ट आन्दोलनको नयाँ पुस्तामा नेतृत्वको हस्तान्तरणको आवश्यकतालाई पूरा गर्दैन । त्यो कुरा केही उदाहरणहरूबाट प्रष्ट हुनेछ । प्लेखानोभको ठाउँमा लेनिन आए, उनले क्रान्तिकारी आन्दोलनलाई धेरै अगाडि बढाए र रूसमा समाजवादी क्रान्ति सफल पारे । लेनिनको ठाउँमा स्तालिन आए र उनले रूसमा समाजवादी व्यवस्थाको निर्माण गरे । तर स्तालिनको ठाउँमा नयाँ पुस्ताबाट ख्रुश्चेभ आयो र त्यहाँ समाजवादी व्यवस्था धराशयी भयो । त्यसबाट प्रष्ट हुन्छ, पूरानो पुस्तासँग नयाँ पुस्ता नेतृत्वमा पुग्ने बित्तिकै अगाडि बढ्दछ भन्ने कुनै नियम छैन । चीनको उदाहरण पनि हाम्रा अगाडि छ । पूरानो पुस्तालाई नै नेतृत्वबाट हटाएर
माओ नेतृत्वमा आएका हुन् । उनले क्रान्तिकारी आन्दोलनलाई धेरैमाथि उठाए र त्यहाँ नयाँ जनवादी क्रान्ति सफल भयो । उनले त्यो क्रान्तिलाई समाजवादको उच्च स्तरमा अगाडि बढाए । माओको ठाउँमा तेङशाओपिङ आएपछि चीनले समाजवादी बाटो छाडेर पूँजीवादी बाटो लियो । त्यसले के कुरा प्रष्ट हुन्छ भने पूरानो पुस्ताबाट नयाँ पुस्तामा नेतृत्वको हस्तान्तरण नै समस्याको समाधान होइन । त्यस प्रकारको सोचाइले रूप पक्षमाथि ध्यान दिन्छ र सार पक्षको उपेक्षा गर्दछ । व्यक्तिगत महत्वाकांक्षा, पद वा सत्ताका लागि पूराना पींढीका वृद्ध लड्ने र उनीहरूका ठाउँमा आफूलाई स्थापित गर्ने प्रयत्न गर्ने— यो प्रतिक्रियावादी वा वुर्जुवाहरूको बिचमा पनि पहिलेदेखि नै चल्दै आएको प्रचलन हो । त्यहाँ कुनै सिद्धान्त वा नीतिहरूको प्रश्न हुँदैन, तर व्यक्तिगत महत्वाकांक्षा, पद वा सत्ताको प्रश्न नै मुख्य हुन्छ । राजा महाराजाहरूका नैे इतिहासको कुरा गरौँ । त्यहाँ नयाँ पुस्ताका मानिसहरूले आफ्ना पिता वा अग्रजहरूको हत्या गरेर राजगद्दी कब्जा गरेका थुप्रै उदाहरणहरू पाइन्छन् । विश्वको इतिहासमा त्यस प्रकारका हत्याकाण्डहरूको लामो सुचि छ । केही समय पहिले नारायणीहिटी दरवारमा भएको हत्याकाण्ड पनि त्यस प्रकारको एउटा ताजा उदाहरण हो । बुर्जुवा पार्टीहरूमा आफ्ना महत्वाकांक्षाहरू पूरा गर्न वा सत्ता प्राप्त गर्नको लागि प्रायशः गुटवन्दीहरू भइरहन्छन् । नेकाको इतिहास त्यस प्रकारका गुटबन्दीहरूले भरिएको छ र अहिले शेरबहादुरको नेतृत्व विरुद्ध चलिरहेको अभियान पनि त्यस प्रकारको गुटबन्दीको एउटा ताजा उदाहरण हो । जस्तो कि माथिको विवरणबाट प्रस्तुत भएको छ, अहिले नेकामा नेतृत्वमा परिवर्तनको लागि चलिरहेको अभियानको सिद्धान्त वा नीतिसित कुनै सम्बन्ध छैन । त्यो अभियानको उद्देश्य पुरानो नेतृत्वलाई हटाएर नेतृत्वमा पुग्ने उद्देश्यसम्म मात्र नै सिमित छ । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीमा पनि नेतृत्वको लागि बारम्बार गुटवन्दी हुने वा फुटहरू हुने गरेका छन् । मधेशवादीहरू ता त्यसका लागि सबैभन्दा बढी बद्नाम छन् । मन्त्री पदका लागि उनीहरूमा बारम्बार फुट हुने गरेको थियो । अहिलेको चुनावमा आपसमा नमिलेमा आफ्नो अस्तित्व नै साफ हुने देखेपछि उनीहरूले आपसमा एकता गरेका हुन् । बुर्जुवा पार्टीमा देखा पर्ने त्यस प्रकारका प्रवृत्तिहरू कम्युनिष्ट पार्टीभित्र पनि एक वा अर्को प्रकारले देखा पर्ने गर्दछन् । कैयौपल्ट कुनै सिद्धान्त र नीतिका लागिभन्दा व्यक्तिगत महत्वाकांक्षा, नेतृत्व वा कतिपय अवस्थामा व्यक्तिगत असन्तोष, अन्तर्विरोध वा रिस–इवी र प्रतिशोधको भावनाका कारणले पनि कम्युनिष्ट पार्टीभित्र गुटबन्दी हुने, फुट हुने वा दलबदल गर्ने कार्यहरू हुने गर्दछन् । एमालेभित्रको ७० वर्षको नियम कुनै सिद्धान्त वा नीतिमाथि आधारित छैन । त्यो वास्तवमा उमेरको हद लगाएर पूरानो पींढीलाई हटाएर नेतृत्वमा पुग्नको लागि गरिएको एउटा अभ्यास मात्र हो । नत्र भने अन्त कतै नभएको जात्रा हाँडी गाउँमा भने झैं– त्यस प्रकारको नियम बनाउनु पर्ने आवश्यकता किन पर्यो रु जस्तो किमाथि भनियो, कम्युनिष्ट पार्टीको कुनै पनि पुस्ताले कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई सँधैभरि अगाडि बढाउन सक्दैन । त्यसकारण जुनसुकै रूपमा भए पनि त्यसका लागि नयाँ पुस्ता अगाडि आउनु पर्दछ । नेतृत्वको नयाँ पुस्तामा हस्तान्तरण हुनै पर्दछ । त्यसको कुनै विकल्प छैन । त्यसको एक मात्र विकल्प छ ः कुनै देशको कम्युनिष्ट पार्टीमा त्यसरी नयाँ पींढीले पूरानो पुस्ताको स्थान लिन सकेन भने त्यहाँ कम्युनिष्ट पार्टीको अन्त हुन्छ । त्यही प्रकारको अवस्थामा संसारका कैयौँ देशहरूमा कम्युनिष्ट पार्टीको अन्त भएको छ । जस्तो कि पहिलेमाथि पनि भनियो नेतृत्वको नयाँ पुस्तामा हस्तान्तरण नै समस्याको समाधान होइन, मुख्य आवश्यकता कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई अगाडि बढाउने र त्यसलाई अरू उच्च र क्रान्तिकारी रूपमा विकसित गर्ने हो । नयाँ पुस्ता त्यसका लागि उपयुक्त भएमा क्रान्तिकारी कम्युनिष्ट आन्दोलन अगाडि बढ्दछ, अन्यथा त्यसले कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई एक वा अर्को प्रकारले गलत दिशामा लैजान्छ । संसारका धेरै देशहरूमा त्यस्तो हुने गरेको छ । ख्रुश्चेभ र तेङ–शाओपिङहरूले रूस र चीनका महान क्रान्तिकारी आन्दोलनहरूलाई कसरी पतनको दिशामा लगे रु त्यो कुराको हामीले पहिले नै चर्चा गरिसकेका छौँ । नयाँ पींढीमा नेतृत्वको हस्तान्तरणको सन्दर्भमा हुने त्यस प्रकारको खतराप्रति पनि हाम्रो ध्यान जानुपर्ने आवश्यकता छ । नयाँ पुस्ताको नाममा केही महत्वाकांक्षी र अवसरवादी व्यक्तिहरूले नेतृत्वमा पुगे भने कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई लाभको सट्टा नोक्सान नै बढी पुग्ने सम्भावना रहन्छ । त्यस्तो हुन नदिनको लागि खालि नयाँ पुस्ता मात्र होइन, क्रान्तिकारी नयाँ पुस्ता अगाडि आउनु पर्दछ र उनीहरूमा नेतृत्वको हस्तान्तरण हुनुपर्दछ । नयाँ पींढीबाट आएको भन्दैमा सबैले नयाँ क्रान्तिकारी पींढीको आवश्यकतालाई पूरा गर्न सक्दैनन् । हाम्रो जस्तो देशमा नयाँ पींढीबाट आउने पार्टी सदस्यहरू अधिकतर अवस्थामा निम्न पूँजीपति वर्गबाट नै आएका हुन्छन् । मध्यम किसान, विद्यार्थी, वुद्धिजीवि, कलाकार, लेखक आदि सबैमा त्यो नियमले काम गरेको हुन्छ । लामो समयसम्म जनताको बिचमा काम, सङ्घर्षमा सहभागिता, लामो पार्टी जीवन, अनुशासनको अभ्यास, सर्वहारा दृष्टिकोणको विकासका बिचबाट गएर नै एउटा क्रान्तिकारी पींढीको निर्माण हुन्छ । कसैको त्यस रूपमा कति विकास भएको छ रु त्यो कुरा कसैको विद्धता, भाषणकला, कुनै खास बेलामा देखाएको त्याग, वलिदान र वीरता, कसैका व्यक्तिगत गुणहरू आदिका आधारमा मात्र मूल्याङ्कन गर्न मिल्दैन । एकातिर कसैको दृष्टिकोण र व्यवहारिक पक्ष र अर्कातिर, क्रान्तिकारी आन्दोलनमा उसको निरन्तरताका आधारमा नै कसैको क्रान्तिकारी चरित्रमा कति विकास भएको छ रु त्यो कुराको मूल्याङ्कन गर्नु पर्दछ । यससँग जोडिएको अर्को महत्वपूर्ण पक्ष हो– व्यक्तिवाद । त्यसले पनि कसैको क्रान्तिकारी चरित्रको निर्माणमा धेरै नै बाधा पुर्याउँछ । निम्न पूँजीवादी चरित्रको एउटा मुख्य विशेषता हो ः उसले
उसले व्यक्तिगत लाभका लागि नै काम गरिरहेको हुन्छ । पार्टी वा राजनीतिको क्षेत्रमा पनि उसले व्यक्तिगत लाभलाई केन्द्र बनाएर काम गरेको हुन्छ । उसले पार्टीभित्र काम गर्दा जे–जति परिश्रम गर्दछ, दुःख र कष्ट उठाउँछ, यी सबैको बदलामा उसले लाभ वा क्षतिपूर्ति चाहन्छ । यस प्रकारको क्षतिपूर्तिमा नपाएमा असन्तुष्ट हुने, निराश हुने, निष्कृय हुने, पलायन हुने वा दलबदल पनि गर्ने गर्दछ । अनुशासन बस्नु पनि उसका लागि धेरै कठिन हुन्छ । अनुशासनको अर्थ हुन्छ, सामूहिक नीति वा निर्णयहरूमा आवद्ध भएर काम गर्नु । अर्काशब्दमा, जनवादी केन्द्रीयताको सिद्धान्त मानेर अनुशासित भएर काम गर्नु । व्यक्तिवादी स्वभावले गर्दा उसमा त्यस प्रकारको क्षमताको कमी हुन्छ । पार्टीभित्र लामो समयसम्म अनुशासनको अभ्यास गरेपछि नै उसमा त्यस प्रकारको क्षमताको विकास हुन्छ । नयाँ पींढीका कार्यकर्ताहरूमा लामो समयसम्मको त्यस प्रकारको शिक्षा र दीक्षापछि नै उनीहरूमा क्रान्तिकारी चरित्रको निर्माण हुन्छ । त्यसरी क्रान्तिकारी चरित्र भएका नयाँ कार्यकर्ताहरू वा नयाँ पींढी नै नेतृत्वको हस्तान्तरणका लागि योग्य हुन्छन् । त्यस प्रकारको नयाँ पुस्ताले नै क्रान्तिकारी कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई सही प्रकारले अगाडि बढाउन सक्दछन् । अहिले हाम्रो पार्टीमा नयाँ पींढीबाट आएका थुप्रै कार्यकर्ता वा नेताहरू पार्टी वा जनवर्गीय सङ्गठनहरूका बिभिन्न स्तरमा क्रियाशील छन् । त्यसरी पार्टीमा नयाँ क्रान्तिकारी पींढीको निर्माण भइरहेको छ । तर त्यो मात्र पर्याप्त छैन । नयाँ पार्टी सदस्यहरूमा पाइने निम्न पूँजीवादी प्रकारका असङ्गति र कमजोरीहरू पनि उनीहरूमा प्रशस्त मात्रामा पाइन्छन् । त्यसले गर्दा क्रान्तिकारी नयाँ पींढीको निर्माणमा कैयौँ समस्याहरू देखा पर्ने गर्दछन् । उनीहरूमा माक्र्सवादी–लेनिनवादी शिक्षा र दृष्टिकोणको विकास भएपछि नै एउटा क्रान्तिकारी पींढीको निर्माण हुन सक्दछ । तर त्यो कार्य सजिलो छैन । त्यो कार्य लामो प्रकृयाबाट गएर नै पूरा हुन सक्दछ । यसका लागि सैद्धान्तिक प्रश्नहरूमा पनि ध्यान दिनुपर्ने आवश्यकता हुन्छ । कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई कैयौँ बुर्जुवा वा स्वयम् कम्युनिष्ट आन्दोलनभित्र पाइने कैंयौँ बेग्लाबेग्लै प्रकारका विचारहरूले पनि असर पारिरहेका हुन्छन् । आफ्ना निम्न सैद्धान्तिक स्तरका कारणले पार्टीका कैयौँ सदस्यहरूले त्यस प्रकारका विचारहरूलाई अपनाउने गर्दछन् । माक्र्सवादी–लेनिनवादी दर्शनले एकातिर क्रान्तिकारी सिद्धान्त र व्यवहार, र अर्कातिर, रणनीति र कार्यनीतिका बिचमा सामाञ्ज्यसता कायम गर्दै तात्कालिक कार्यदिशा निर्धारण गर्नु पर्ने आवश्यकतामा जोड दिन्छ । तर नयाँ पींढीमा रणनीतिक वा क्रान्तिकारी पक्षमा बढी जोड दिने र कार्यनीतिक पक्षको उपेक्षा गर्ने प्रवृत्ति प्रायशः देखा पर्ने गर्दछ । त्यसैले उनीहरूको बढी झुकाव उग्र‘वामपन्थी’ वा ‘वामपन्थी’ सङ्कीर्णतावादतिर हुन्छ । हाम्रो पार्टीको इतिहासले नै बताउँछ, प्रायशः नयाँ पुस्तामा त्यस प्रकारका सोचाइहरू देखा पर्ने गर्दछन् । सामान्यतः सैद्धान्तिक प्रशिक्षण र आलोचनाद्धारा त्यस प्रकारका समस्याहरूको समाधान हुने गर्दछ । तर कुनै कुनै बेला त्यस प्रकारका सोचाइहरूले गम्भिर भड्कावको रूप पनि लिने गर्दछन् । झापाली समूह वा माओवादीहरूका समयमा देखा परेका उग्रवामपन्थी भड्कावहरू त्यस सन्दर्भमा विशेष रूपले उल्लेखनीय छन् । तिनीहरूका विरुद्ध हामीले कडा सैद्धान्तिक सङ्घर्ष गर्नु परेको थियो । तर सँधै त्यस प्रकारको गम्भिर स्थिति उत्पन्न हुन्न र सामान्य सैद्धान्तिक प्रशिक्षण, आलोचना वा अन्तर्सङ्घर्षद्धारा पनि त्यो समस्याको समाधान हुने गर्दछ । तैपनि नयाँ पींढीको सन्दर्भमा त्यस प्रकारका सैद्धान्तिक समस्याहरूप्रति हाम्रो सँधै ध्यान जानुपर्ने आवश्यकता हुन्छ । अन्तमा, क्रान्तिकारी कम्युनिष्ट आन्दोलनको प्रवाहलाई निरन्तरता दिन हामीले क्रान्तिकारी नयाँ पींढीको निर्माणको कार्यलाई योजनावद्ध प्रकारले अगाडि बढाउन प्रयत्न गर्नुपर्दछ । खास गरेर क्रान्तिकारी उद्देश्य, दृष्टिकोण र अनुशासनद्धारा ओतप्रोत क्रान्तिकारी पींढी तयार पार्ने कार्यलाई हामीले सङ्गठित र योजनावद्ध प्रकारले पूरा गर्ने प्रयत्न गर्नु पर्दछ । तर त्यसरी नयाँ पींढीको निर्माण गर्ने सन्दर्भमा व्यक्तिगत महत्वाकांक्षा वा नेतृत्वको भोकद्धारा प्रेरित व्यक्तिहरूलाई नै नयाँ पींढी सम्झने गल्ति गर्नु हुँदैन । तर त्यसको अर्थ उनीहरूलाई पूरै निषेध गर्नु पर्छ भन्ने पनि होइन । निश्चय नै त्यस प्रकारका प्रवृत्ति भएका कार्यकर्ताहरूलाई पनि एकातिर सैद्धान्तिक प्रशिक्षण र अर्कातिर लामो समयसम्म पार्टी कामहरूमा अभ्यस्त गराएर उनीहरूमा क्रान्तिकारी चरित्रको निर्माण गर्ने प्रयत्न गर्नु पर्दछ । त्यसरी नै नयाँ क्रान्तिकारी पींढीको निर्माण हुन्छ र उनीहरूमा नेतृत्वको हस्तान्तरणको लागि मार्ग प्रशस्त हुन्छ । तर यसबारे हामी एकदम सतर्क हुनुपर्दछ कि नयाँ पींढीका नाममा व्यक्तिगत महत्वाकांक्षाद्धारा प्रेरित काम गर्ने व्यक्तिहरूको समूहमा नै नेतृत्वको हस्तान्तरण भयो भने त्यसका दुष्परिणामहरू हुन सक्दछन् र त्यसबाट कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई गम्भिर प्रकारको क्षति पुग्न सक्दछ ।
